Wij zitten niet in een fitnessbranche,
maar in een preventieve gezondheidsbranche!

Wat is de preventieve gezondheidsbranche?

Preventieve gezondheidszorg is zorg voor de gezondheid met de nadruk op het voorkomen van ziekten. We onderscheiden hierin drie niveaus.

Primaire preventie: ervoor zorgen dat ziekten voorkomen worden. Bijvoorbeeld: gezonde voeding voorkomt diabetes, tandenpoetsen voorkomt gaatjes, voldoende bewegen en goede voeding voorkomen overgewicht.

Secundaire preventie: ziekten zo snel/vroeg mogelijk opsporen om verergering te voorkomen. Bijvoorbeeld: bloedsuiker meten voor vroeg opsporen van diabetes, een hielprik bij een pasgeborene om mogelijke afwijkingen aan het licht te brengen, bloeddruk meten voor vroeg constateren van hoge bloeddruk, borstkankerscreening voor het snel opsporen van borstkanker, zodat dit nog behandelbaar is.

Tertiaire preventie: trachten te voorkomen dat ziekten opnieuw voorvallen. De levensstijl aanpassen na een hartinfarct om een nieuw hartinfarct te voorkomen of de kans op schade aan het netvlies te voorkomen bij een diabetes patiënt.

Eigenlijk kunnen we bij alle drie de vormen van preventie een rol spelen, maar de meest belangrijke zijn primaire preventie en als tweede tertiaire preventie. Dat is ons echter nog niet zomaar op het lijf geschreven. Het ligt aan de visie van de fitnessprofessional of clubeigenaar, welke en of je een rol speelt op dit vlak. De sportcentra die gekozen hebben om preventiecentrum te worden, hebben die keuze duidelijk al gemaakt. Om preventiecentrum te worden, moet je namelijk minimaal een doelgroep expertise in huis hebben, diabetes preventie, overgewicht preventie of het begeleiden van mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel. NL Actief ontwikkelde hiervoor kennisdossiers, begeleidingsprotocollen en een keurinstrument om je als club te laten keuren en certificeren.

Steeds meer trainers en personal trainers laten zich opleiden tot gedragscoach, zoals ook wordt geadviseerd in het kennisdossier overgewicht en obesitas van NL Actief. De kennis over gedragsveranderingbegeleiding en motiverende gespreksvoering is cruciaal bij specifieke doelgroepen zoals diabeten en mensen met overgewicht, maar eigenlijk zouden misschien wel 8 op de 10 mensen  een leefstijlcoach kunnen gebruiken. Zeker in de eerste 12 maanden is de kans op uitval groot.

De uitdaging is wel nog bij veel preventiecentra dat de kennis nog niet is omgezet in een concreet programma. Daarin is dus nog een verbeterslag te maken. NL Actief reikt hiervoor de iFitnessbox aan, ForumUpdate in Arnhem biedt het X-Fittt programma en vanuit EFAA bieden we hiervoor het Leefstijl Challenge Coach programma aan. Allemaal preventieve gezondheidsprogramma’s die mensen helpen een gezondere leefstijl te ontwikkelen of specifieke doelstellingen zoals afvallen te bereiken, maar dan wel op een duurzame manier.

Dat laatste, de duurzaamheid van het resultaat, onderscheidt ons van de meeste middeltjes en programma’s om gezonder te leven en af te vallen. 99% van het aanbod is gericht op het korte termijn effect, op een element, zoals voeding of op een leefstijlaanpassing die nooit vol te houden is. Worden mensen vanuit sportcentra met leefstijlbegeleiding expertise of door preventiecentra begeleid, dan worden ze stapje voor stapje begeleid naar een leefstijl die vol te houden is en blijft bijdragen aan het resultaat en een betere gezondheid.

We zullen onszelf moeten blijven afvragen hoe we het nog beter kunnen doen, welke kennis we nog eigen moeten maken en hoe we de deelnemers nog beter intrinsiek kunnen motiveren en betrekken. De ideale aanpak bestaat wellicht nog niet, maar maatschappelijk gezien ben ik er wel van overtuigd dat de fitnessbranche er het dichtst bij zit en in ieder geval al een eerlijk, leefstijlgericht en duurzaam programma kan bieden. Nu naar het volgende niveau tillen.

John van Heel

EFAA